Гомуми төп белем бирү
мәктәпләре (V-IX сыйныфлар) өчен
татар әдәбияты предметыннан тәкъдим ителә торган үрнәк программа
шушыларны исәпкә алып төзелде. Ул Россия Федерациясендәге һәм Татарстан
Республикасындагы мәгарифкә кагылышлы хокукый-норматив актларга һәм икенче буын
федераль дәүләт мәгариф стандартларына нигезләнде. Алга таба татар әдәбияты предметыннан
төп (авторлык) һәм эш программаларын төзү өчен нигез булып торачак: монда укыту
предметының мәҗбүри өлеше билгеләнгән. Үрнәк программада башлангыч белем бирү
баскычында формалаштырыла башлаган барлык күнекмәләрне үстерү күздә тотыла.
Программа урта
сыйныфларда һәр
баланың татар әдәбиятыннан яхшы
сыйфатлы белем алуга хокукын гарантияли, гомуми төп белем бирү баскычында укучыларны әдәби мирасның
иң камил әсәрләре, аерым язучылар иҗаты белән
таныштыруны, аларны тикшерү–анализлау
юлларын өйрәтүне күздә
тота; зур сүз осталары иҗатының яңалыгын
дөрес аңларга, объектив нәтиҗәләр ясарга, мөнәсәбәт
формалаштырырга юнәлеш бирә, балаларның психик һәм
физик сәламәтлеген саклауны тәэмин
итә.
Татар мәктәбендә
укучы татар балаларына әдәбияттан тәкъдим ителә торган әсәрләр минимумы
5 сыйныф
«Ак бүре» әкияте
(кыскартып).
«Шәһәр ни өчен Казан дип аталган» риваяте.
«Зөһрә кыз» легендасы.
«Иске кара
урман» җыры.
«Сак–Сок» бәете.
Г.Тукайның
«Шүрәле» әкияте.
Г.Тукайның
«Пар ат», «Туган җиремә» шигырьләре.
Ф.Әмирханның «Ай
өстендә Зөһрә кыз» хикәяте.
М.Гафуриның «Сарыкны кем ашаган?» мәсәле.
Ш.Галиевнең «Һәркем әйтә дөресен» шигыре.
Ф.Яруллинның «Сез иң гүзәл кеше
икәнсез» шигыре.
6 сыйныф
«Алып кешеләр»,
«Җил иясе җил чыгара» мифлары.
К.Насыйриның
«Әбүгалисина» повесте.
Г.Ибраһимовның
«Алмачуар» хикәясе.
Г.Рәхимнең «Яз
әкиятләре» хикәясе.
Дәрдемәнднең «Видагъ» шигыре.
С Рәмиевнең «Уку» шигыре.
Г.Камалның «Беренче театр» комедиясе.
Г.Тукайның «Исемдә
калганнар» истәлеге
Р.Батулланың
«Имче» хикәясе.
Һ. Такташның «Пи-би-бип» шигыре.
М.Җәлилнең «Сандугач һәм чишмә» балладасы.
7 сыйныф
«Идегәй» дастаны (өзекләр).
Г.Тукай «Милләтә» шигыре.
Н.Думавиның «Яшь ана» хикәясе.
Г.Исхакыйның «Җан Баевич» комедиясе.
Ш.Камалның «Акчарлаклар» повесте (өзекләр).
С.Хәким «Әнкәй», «Бу кырлар, бу үзәннәрдә...» шигырьләре.
Ә.Еникинең «Әйтелмәгән васыять» хикәясе.
Ш.Хөсәеновның
«Әни килде» драмасы.
Г. Сабитовның
«Тәүге соклану» хикәясе.
М.Мәһдиевнең «Без кырык беренче ел балалары» повесте.
Г.Гыйльмановның
«Язмышның туган көне» хикәясе.
8 сыйныф
Мөхәммәдьярның «Нәсыйхәт» шигыре.
Муса Акъегетнең
«Хисаметдин менла» повесте.
М.Гафуриның «Нәсыйхәт» шигыре.
Ш.Камалның «Буранда» хикәясе.
Ф.Әмирханның «Бер хәрабәдә» хикәясе.
Ф.Борнашның «Таһир-Зөһрә» трагедиясе.
Г.Кутуйның
«Тапшырылмаган хатлар» повесте.
Һ.Такташның
«Алсу» поэмасы.
К.Тинчуринның «Сүнгән йолдызлар» драмасы.
Ф.Кәрим “Сибәли дә сибәли” шигыре.
Р.Фәйзуллинның «Җаныңның ваклыгын
сылтама заманга...» шигыре.
Т.Миңнуллиннның «Әлдермештән
Әлмәндәр» драмасы.
Ф.Яруллинның «Җилкәннәр
җилдә сынала» повесте.
М.Әгъләмовның
«Каеннар булсаң иде», «Учак урыннары» шигырьләре.
9 сыйныф
З.Бигиевнең
«Өлүф, яки Гүзәл кыз Хәдичә» романы (өзекләр).
Ф.Әмирханның «Хәят» повесте.
Г.Камалның «Банкрот» комедиясе.
М.Галәүнең «Мөһаҗирләр» романы (өзекләр).
Г.Кутуйның
«Сагыну» нәсере.
М.Җәлилнең «Җырларым»,
«Тик булса иде ирек» шигырьләре.
Ә.Еникинең «Кем
җырлады?» хикәясе.
Х.Туфанның «Кайсыгызның
кулы җылы», «Киек казлар» шигырьләре.
А.Гыйләҗевның
«Җомга көн кич белән» повесте.
Н. Фәттахның
«Ител суы ака торур» романы (өзекләр).
Т.Миңнуллинның «Кулъяулык» музыкаль драмасы.
Ф.Садриевның «Таң җиле» романы
(өзекләр).
Зөлфәтнең «Тамыр
көлләре», «Тойгыларда алтын яфрак шавы» шигырьләре.
Урманнарны бердә юкка җиребезнең яшел калканы димиләр. Сулаган һавабызның сафлыгы, елга-күлләребезнең мул суы шул калканның никадәр ышанычлы булуына бәйле. Әгәр урман бай-лыкларыннан киң файдаланабыз икән, аларны тулыландыру һәм сак-лау турында хәстәрлек күрергә тиешбез.